Jak przebiega sesja inauguracyjna

Pierwsza sesja rady gminy/powiatu/sejmiku, zwana inauguracyjną, ma szczególne znaczenie, gdyż to w jej trakcie powołane zostaną władze rady/sejmiku. Zwołuje ją komisarz wyborczy na dzień przypadający w ciągu 7 dni po upływie kadencji.

Choć co do zasady sesję rady/sejmiku zwołuje jej przewodniczący – w tym przypadku nie jest to możliwe, gdyż taki nie został jeszcze wybrany. Dlatego pierwszą sesję zwołuje komisarz wyborczy. W myśl art. 152 § 1 ustawy z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy komisarz wyborczy jest stałym organem wyborczym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, całkowicie niezależnym od organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego (por. rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z 28 listopada 2018 r., nr 143/18). Termin, w którym pierwsza sesja ma być zwołana, określa art. 20 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.). 

Pierwszą sesję nowo wybranej rady gminy komisarz wyborczy zwołuje na dzień przypadający w ciągu 7 dni po upływie kadencji rady. Pięcioletnia kadencja organów samorządowych upływała 21 października 2023 r. Została ona jednak wydłużona do 30 kwietnia 2024 r. Regulacje dotyczące pierwszej sesji są analogiczne w ustawach ustrojowych samorządu. Z orzecznictwa wynika, że rada nie ma przy tym żadnych uprawnień. Wskazuje się, że określenie czynności związanych ze zwoływaniem pierwszej sesji pozostaje poza kompetencją rady gminy – a więc nie jest ona władna do uregulowania kwestii z tym związanych w akcie prawa miejscowego, jakim jest statut gminy – por. rozstrzygnięcia nadzorcze Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z 30 kwietnia 2019 r. (nr PN.4131.230.2019) i Wojewody Lubelskiego z 8 kwietnia 2019 r. (nr PN-II.4131.200.2019).