Wyrok SN z dnia 20 września 2005 r. sygn. II PK 20/05

Prawo do odprawy pieniężnej przewidzianej w art. 92¹ § 1 k.p. ocenia się według stanu prawnego obowiązującego w dniu ustania stosunku pracy. Przepis art. 8 ust. 4 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980 ze zm.) ma zastosowanie do pracownika, którego stosunek pracy ustał przed dniem 1 lipca 2003 r., choćby prawo do renty nabył po tej dacie ze względu na pobieranie zasiłku chorobowego (art. 100 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.).

Przewodniczący SSN Andrzej Wróbel

Sędziowie SN: Krystyna Bednarczyk (sprawozdawca), Beata Gudowska

Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 września 2005 r. sprawy z powództwa Krzysztofa S. przeciwko Krajowej Spółce Cukrowej SA w T. o zapłatę, na skutek kasacji strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu z dnia 28 października 2004 r. [...]

1. z m i e n i ł zaskarżony wyrok oraz poprzedzający go wyrok Sądu Rejonowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu z dnia 27 sierpnia 2004 r. [...] i powództwo oddalił,

2. nie obciążył powoda kosztami postępowania na rzecz pozwanej.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 27 sierpnia 2004 r. [...] Sąd Rejonowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Toruniu zasądził od pozwanej Krajowej Spółki Cukrowej SA w T. na rzecz powoda Krzysztofa S. kwotę 19.218 zł tytułem odprawy rentowej. Sąd ustalił, że powód był zatrudniony u pozwanej z wynagrodzeniem w kwocie 6.566,67zł miesięcznie. Dnia 30 czerwca 2003 r. umowa o pracę została rozwiązana z przyczyn dotyczących pracodawcy. W związku z rozwiązaniem umowy powód otrzymał rekompensatę na podstawie układu zbiorowego pracy, dodatkową odprawę na podstawie decyzji zarządu oraz odprawę na podstawie art. 8 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980 ze zm.). Od dnia 25 czerwca 2003 r. do 21 grudnia 2003 r. powód pozostawał na zwolnieniu lekarskim i pobierał zasiłek chorobowy, a w dniu 22 grudnia 2003 r. nabył prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy. Oceniając stan faktyczny Sąd uznał, że stosunek pracy powoda ustał w związku z przejściem na rentę. Pobierał bowiem zasiłek chorobowy nieprzerwanie do czasu ustalenia prawa do renty. W orzecznictwie Sądu Najwyższego zostało utrwalone stanowisko, iż w sytuacji, gdy stosunek pracy został rozwiązany w trakcie pobierania przez pracownika zasiłku chorobowego, a bezpośrednio po zakończeniu jego pobierania pracownik przeszedł na rentę z powodu niezdolności do pracy, pracodawca jest zobowiązany do wypłaty pracownikowi odprawy rentowej na podstawie art. 92§ 1 k.p. (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2000 r, III ZP 18/99, OSNAPiUS 2000 nr 24, poz. 888). Umowa o pracę z powodem została rozwiązana z przyczyn dotyczących pracodawcy. Zgodnie z art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy przysługiwała mu odprawa pieniężna. Przepis art. 8 ust. 4 miał brzmienie: w razie zbiegu prawa do odprawy przewidzianej w ust. 1 i jednorazowej odprawy pieniężnej w związku z przejściem na emeryturę lub rentę inwalidzką pracownikowi przysługuje jedna, korzystniejsza dla niego odprawa. Ten ostatni przepis został uchylony z dniem 1 lipca 2003 r. z mocy art. 15 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.) i w momencie nabycia przez powoda uprawnień do renty już nie obowiązywał. Zdarzeniem prawnym, które powodowało nabyciem przez powoda uprawnień do odprawy było jego przejście na rentę. Zdarzenie to nastąpiło dopiero w dniu 22 grudnia 2003 r. Z istoty roszczenia o odprawę emerytalną wynika, że staje się ono wymagalne w chwili przejścia na emeryturę. Prawo do odprawy nie może wystąpić w okresie poprzedzającym przyznanie powodowi prawa do renty i nie jest możliwe orzekanie o prawie powoda na podstawie przepisów z daty rozwiązania umowy o pracę. W dniu nabycia przez powoda uprawnień rentowych nie obowiązywał nakaz wypłaty tylko jednej odprawy, a zatem pomimo tego, że powód otrzymał już odprawę z tytułu zwolnień grupowych, miał prawo uzyskać także odprawę rentową. Wysokość tej odprawy została ustalona na podstawie postanowienia układu zbiorowego pracy przewidującego odprawę w kwocie odpowiadającej sześciokrotnemu przeciętnemu wynagrodzeniu pracowników pozwanej.